Δευτέρα 30 Αυγούστου 2010

Κυριακή 8 Αυγούστου 2010

Χαρτογραφήσεις μελισσοκομείου

Περιγραφή ολόκληρου του μελισσοκομείου σε συγκεκριμένα χρονικά στιγμιότυπα, θα βρείτε στα παρακάτω αρχεία.  Τα δεδομένα εμφανίζονται με τον εξής τρόπο:

Το Υπόμνημα είναι και εδώ το ίδιο. Τα ίδια χρώματα και σύμβολα χρησιμοποιούνται και στη χαρτογράφηση του μελισσοκομείου.
Είναι δύσκολο να παρακολουθήσετε την εξέλιξη της κάθε κυψέλης σ΄ αυτά τα διαγράμματα. Προσφέρονται μόνο για να πάρετε μια ιδέα των χωρισμών και των ενώσεων που έγιναν κατά καιρούς, καθώς και την κατάσταση του μελισσοκομείου στις διάφορες εποχές του έτους. Επίσης, αναφέρονται συγκεντρωτικά δεδομένα απ΄ όλες τις κυψέλες μαζί, ώστε να μπορούμε να συγκρίνουμε τις μεταβολές στον γόνο, στη γύρη και στο μέλι.
Καλύτερη εικόνα για την ανάπτυξη και εξέλιξη της κάθε κυψέλης χωριστά, θα πάρετε από τα "χρονοδιαγράμματα" που θα τα βρείτε σε άλλη ανάρτηση.

Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 5/5/2010
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 31/5/2010
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 15/6/2010
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 1/7/2010
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 12/7/2010
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 21/7/2010
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 5/8/2010
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 30/8/2010-τρύγος
Στιγμιότυπο μελισσοκομείου 10/9/2010

Χρονοδιαγράμματα κυψελών

Τα δεδομένα ανάπτυξης της κάθε κυψέλης δίνονται με την εξής μορφή:



Το Υπόμνημα αναφέρεται σε όλα τα χρονοδιαγράμματα. Εδώ επεξηγούνται όλα τα χρώματα και τα σύμβολα που θα συναντήσετε στα "χρονοδιαγράμματα"  παρακάτω.
Στην αρχή της χρονιάς ξεκίνησα με 9 κυψέλες. Οι 1 έως 6 ήταν οι κύριες κυψέλες που μου έδωσαν πέρυσι μέλι, ενώ οι 7 ,8 και 9 ήταν κυψελίδια με όψιμες βασίλισσες που προμηθεύτηκα τον Αύγουστο για ενισχύσεις. Τα κυψελίδια αυτά, ξεχειμώνιασαν καλά και αναπτύχθηκαν την άνοιξη δυναμικά, δίνοντας αρκετές παραφυάδες. Από τις κύριες κυψέλες, η 1 και η 6 δεν τα κατάφεραν να βγάλουν τον χειμώνα παρόλο που είχαν πολλές τροφές και ήταν δυναμικές την προηγούμενη χρονιά. Δεν φάνηκαν σημάδια αρρώστιας, ωστόσο έχασαν τον πληθυσμό τους γρήγορα και χάθηκαν. Η 4 αναπτύχθηκε καλά και κράτησε τον πληθυσμό της, αλλά δεν έδωσε βασιλοκελιά νωρίς. Η 5 δεν αναπτύχθηκε καλά. Όλες οι παραφυάδες με τις νέες βασίλισσες που προέκυψαν, αριθμήθηκαν με τα νούμερα 1, 6 και 10-19.

Νέο ενημερωμένο αρχείο με ομαδοποιημένα τα χρονογραφήματα όλων των κυψελών (19 σελίδες pdf) :

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΥΨΕΛΩΝ έως 10/9/2010

Προγενέστερα αρχεία μέχρι τέλος Αυγούστου 2010:
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 2
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 3
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 4
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 5
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 7
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 8
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 9

Νέες παραφυάδες:
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 1
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 6
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 10
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 11
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 12
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 13
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 14
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 15
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 16
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 17
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 18
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε το χρονοδιάγραμμα της κυψέλης 19

Κλιματικές συνθήκες

 Ο χειμώνας ήταν σχετικά ήπιος με λίγες μέρες παγωνιάς και αρκετές βροχές όλη την Άνοιξη μέχρι και τον Ιούνιο. Η μελιτοφορία αρχίζει τον Μάιο και με μικρές διακοπές συνεχίζεται όλο το καλοκαίρι σε χαμηλούς ρυθμούς. Μόνο τα δυνατά μελίσσια (πάνω από 10 πλ πληθυσμό μαζεύουν μέλι).
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε ένα διάγραμμα των καιρικών μεταβολών στην περιοχή του μελισσοκομείου. Η κόκκινη γραμμή δείχνει τις μέγιστες θερμοκρασίες, η πράσινη τις πρωινές θερμοκρασίες. Η κίτρινη γραμμή δείχνει πόσα όγδοα της ημέρας είχε ηλιοφάνεια ενώ η μπλέ γραμμή δείχνει πόσα όγδοα του 24ώρου έβρεχε.

Γενική αρχή που διέπει τις επεμβάσεις

Ο σχεδιασμός των επεμβάσεων έγινε πάνω στην εξής αρχή:

Δύο μελίσσια με 10 πλαίσια πληθυσμό παράγουν πολύ λιγότερο μέλι από όσο θα δώσει ένα μελίσσι με 20 πλαίσια πληθυσμό.

Αυτό που προσπάθησα λοιπόν είναι να παρακάμψω το βασικό μου πρόβλημα, ότι δηλαδή δεν αυξάνεται ο πληθυσμός των κυψελών πάνω από τα 12-14 πλαίσια ακόμη και με καλή σχετικά ωοτοκία.
Καταρχήν τροφοδοτούσα με "γυρίνη" (πρωτεϊνική ζύμη) και βανίλια από νωρίς την άνοιξη. Τις τροφοδοτήσεις σε ζάχαρη τις σταματούσα μόλις δυνάμωναν αρκετά τα μελίσσια και άρχιζαν να αποθηκεύουν μέλι. (Ιούνιος) Την γυρίνη όμως την συνέχισα μέχρι αργά το καλοκαίρι ειδικά στα αδύναμα μελίσσια που δεν αποθήκευαν αρκετή γύρη. Σε κάθε τροφοδότηση με σιρόπι στη διάρκεια της άνοιξης, έβαζα μέσα και θυμόλη με σκοπό την καταπολέμηση της νοζεμίασης και της βαρρόα. Η πληροφόρηση που έχω είναι ότι η θυμόλη στειρώνει τα αρσενικά βαρρόα και καταπολεμά ικανοποιητικά τη νοζεμίαση. Επιπλέον δεν γνωρίζω κάποια άλλα σκευάσματα που να επιτρέπονται στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά, ο πληθυσμός σε κάθε μελίσσι δεν μπορούσε να αυξηθεί ικανοποιητικά. Με τις μετρήσεις που κάνω υπολογίζω ότι οι μέλισσες δεν ζουν πάνω από 15 ημέρες ειδικά την άνοιξη. Το καλοκαίρι αργά, από τον Αύγουστο και μετά νομίζω ότι σταθεροποιείται ο πληθυσμός παρόλη την μείωση της ωοτοκίας.

Μόλις λοιπόν μια κυψέλη αναπτυσσόταν αρκετά την άνοιξη και έκανε τα πρώτα βασιλοκελιά, αντί να τα χαλάσω, χώριζα το μελίσσι σε δύο ή τρία τμήματα. Το ένα τμήμα έμενε στην αρχική του θέση με την βασίλισσα και τις συλλέκτριες, ενώ τα άλλα τμήματα έπαιρναν το υπόλοιπο σφραγισμένο, κατά το πλείστον, γόνο με τα βασιλοκελιά. Ένα μήνα μετά, άρχιζαν να γεννούν οι νέες βασίλισσες και τα νέα μελίσσια να αναπτύσσονται γρήγορα. Οι παλιές ανασυγκροτούσαν το μελίσσι τους και προχωρούσαν σε δεκάρια πληθυσμούς όταν πια τελείωνε η περίοδος της σμηνουργίας.
Τέλη λοιπόν Ιουνίου είχα αρκετά οκτάρια - δεκάρια μελίσσια. Χωρίς να χαλάσω καμιά βασίλισσα, προχωρούσα σε ένωση με την μέθοδο της εφημερίδας. Δηλαδή, κρατούσα την βασίλισσα με λίγο γόνο και τις συλλέκτριες στην παλιά της θέση, και το υπόλοιπο γόνο με τις παραμάνες τον ένωνα με ένα άλλο δυνατό μελίσσι με εφημερίδα.
Τα δυνατά αυτά μελίσσια που δημιούργησα, άρχισαν αμέσως να δείχνουν τη διαφορά στην μελιτοσυλλογή. Τέλη Ιουλίου, τα μελίσσια που είχαν χωριστεί, ξαναδυνάμωσαν και έγιναν επτάρια, οπότε, προχώρησα σε δεύτερη ένωση, είτε πάνω στα δυνατά μου, είτε μεταξύ τους, χωρίς όμως πάλι να χαλάσω καμιά βασίλισσα. Αυτή τη φορά, έκανα ένωση με εφημερίδα και βασιλικό διάφραγμα και άφησα και τις δύο βασίλισσες να γεννάνε, η μία πάνω και η άλλη στο κάτω πάτωμα. Την περίοδο αυτή βέβαια, ο γόνος έτσι κι αλλιώς ελαττώνεται. Πιστεύω πως ο γόνος δύο βασιλισσών θα βοηθήσει στο να κρατηθεί γερό και πολυπληθές το σύστημα των δύο ενωμένων κυψελών, ώστε να συνεχίσει την μελιτοσυλλογή και τον Σεπτέμβριο. Τότε φυσικά έχω σκοπό να χαλάσω τις περσινές βασίλισσες και τις πιο αδύναμες φετινές, ενώ τις υπόλοιπες να τις κρατήσω σε κυψελίδια ώστε να βοηθήσουν σε μια πρώιμη ένωση νωρίς την άνοιξη του 2011.

Ξεκίνησα φέτος με 7 μελίσσια. Ένα από αυτά, το Νο 8 έφτιαξε βασιλοκελιά τέλη Μαρτίου και ξανά αρχές Ιουνίου. Έτσι μου έδωσε αρκετές παραφυάδες και νέες βασίλισσες. Άλλες, όπως η Νο 3 και η Νο 2 δεν έδωσαν καθόλου βασιλοκελιά ή άργησαν πολύ. Αυτές τις κράτησα όσο μπορούσα να αναπτυχθούν μόνες τους, αλλά δεν ξεπέρασαν τα 14 πλαίσια με πληθυσμό. Τμήματά τους τα ένωσα για ενίσχυση με άλλες. Συνολικά έφτασα αρχές Αυγούστου να έχω 19 βασίλισσες να γεννάνε. Μετά τις ενώσεις, έφτιαξα επτά "παραγωγικά" μελίσσια που όμως ο πληθυσμός τους μόνο για λίγες μέρες κρατιόταν ψηλά στά 17-19 πλαίσια και μετά έπεφτε στα 12-14. Ο αναγνώστης θα πάρει μια ιδέα των ενώσεων που έγιναν, αν παρακολουθήσει την εξέλιξη ολόκληρου του μελισσοκομείου που θα προσπαθήσω να δημοσιεύσω σε αρχεία PDF (χαρτογράφηση μελισσοκομείου ημερομηνία τάδε). Θα υπάρχει ένα φύλλο για κάθε 15 περίπου ημέρες, όπου θα φαίνονται όλες οι κυψέλες με την πραγματική τους διάταξη στο χώρο (περίπου) .
Για την κάθε κυψέλη χωριστά, ωστόσο, θα δώσω άλλα αρχεία, στα οποία ο αναγνώστης θα μπορεί να παρακολουθήσει την εξέλιξη του μελισσιού και να συγκρίνει πλαίσιο προς πλαίσιο τις αλλαγές μέσα στην κυψέλη καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Στα αρχεία αυτά (χρονοδιάγραμμα κυψέλης τάδε) θα υπάρχει κάτω από κάθε στιγμιότυπο της κυψέλης, μια σημείωση που θα εξηγεί τι επεμβάσεις έγιναν.

Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010

Βασικός προβληματισμός: τι ελαττώνει τον πληθυσμό των μελισσιών;

Από την περυσινή εμπειρία, αλλά και από την φετινή, διαπιστώνω συχνή απώλεια γόνου και μείωση πληθυσμού. Γόνος ασφράγιστος που καταγράφηκε σε μια επιθεώρηση θα έπρεπε να εμφανίζεται ως σφραγισμένος σε μια επόμενη. Αλλά κάποιες φορές εμφανίζεται λιγότερος απ΄ όσο είχε εξαρχής καταγραφεί. Ακόμη, ο πληθυσμός στα μελίσσια δεν αντιστοιχεί στον γόνο της προηγούμενης περιόδου. Αν δηλαδή σε μια κυψέλη έχουμε 7 πλαίσια γόνου (ολόκληρα γεμάτα δηλαδή 11-12 πλαίσια που φέρουν γόνο), σημαίνει ότι στην κυψέλη αυτή τις επόμενες 21 ημέρες, που ο γόνος αυτός θα έχει εκκολαφθεί, πρέπει να υπάρχουν 7 Χ 6000 = 42.000 νέες μέλισσες. Δηλαδή ο πληθυσμός της κυψέλης πρέπει να καλύπτει 20 πλαίσια τουλάχιστον σφικτά σφικτά.
Προϋπόθεση είναι κάθε πλαίσιο να έχει 6000 κελιά και κάθε πλαίσιο να καλύπτεται πλήρως από 2000 μέλισσες. Ακόμη πρέπει να ζουν οι μέλισσες τουλάχιστον 21 ημέρες!
Τα παραπάνω τα θεωρώ δεδομένα. Τι συμβαίνει λοιπόν και ο πληθυσμός σε όλες τις κυψέλες είναι κατά πολύ λιγότερος;
Δύο μελίσσια, το 1 και το 6, χάθηκαν στο τέλος του χειμώνα, παρόλο ότι είχαν αρκετό πληθυσμό και μέλι σε καλή διάταξη μέσα στην κυψέλη (μπορείτε να δείτε τα σχετικά σχεδιαγράμματα). Δεν υπήρξαν εμφανή σημάδια αρρώστιας. Πριν ξεχειμωνιάσουν είχαν δεχθεί όλα εξίσου θεραπευτικές αγωγές με θυμόλη. Τι έφταιξε και χάθηκαν;

Παρουσίαση μετρήσεων με χρονοδιαγράμματα

Η εικόνα κάτω δείχνει ένα στιγμιότυπο της κυψέλης 4 στις αρχές του χρόνου. Την παραθέτω για να πάρετε μια ιδέα του τρόπου παρουσίασης των μετρήσεων.


Κινούμενη αναπαράσταση της κυψέλης 4 Θα βρείτε εδώ.
Το ίδιο αρχείο κινούμενης εικόνας με δυνατότητα ελέγχου της εναλλαγής από τον χρήστη, θα το βρείτε εδώ σε μορφή flash.

Κυρίως όμως, στο παρακάτω αρχείο PDF μπορείτε να δείτε πώς  εξελίχθηκε η κυψέλη Νο 4 από την αρχή της χρονιάς μέχρι τώρα. Το αρχείο είναι εύκολο να το κατεβάσετε και να το τυπώσετε, ή να το μελετήσετε στην οθόνη του υπολογιστή σας σε όποια ανάλυση επιθυμείτε.
Χρονοδιάγραμμα κυψέλης 4
Υπόμνημα για τα σύμβολα και τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στο αρχείο αυτό θα βρείτε εδώ.